«بزرگ‌ترین سیاستمدار بریتانیا در تاریخ خلیج فارس»!
پروفسور جِی بی کِلی
این توصیف پروفسور جِی بی کِلی (تاریخ‌نگار شهیرِ انگلیسی) است از کنسول بریتانیا در بوشهر، در ۱۲۱۸ شمسی…
کاپتان ساموئل هنل، متولد سال ۱۸۰۰ میلادی… حدوداً ۴۰ ساله، با بیش از یک دهه تجربه‌ی فعالیت سیاسی-نظامی در خلیج فارس…
هنل، در ۲۶ سالگی به سمت دستیار نمایندگی مقیم بریتانیا در بوشهر منصوب شد؛
بیش از یک دهه بعد، در ۱۸۳۸ (۱۲۱۷ شمسی) به عنوان نماینده‌ی رسمی بریتانیا در خلیج فارس معرفی شد و تا زمان بازنشستگی به کارش در همین سِمت ادامه داد…
همسرش، آنه اینمَن آُرتون، دخترِ مدیر بخش پزشکیِ کمپانی هند شرقی در بمبئی بود و در تمام این سال‌ها، همراه وی در سواحل خلیج فارس زندگی کرد و صاحب دو فرزند شد…
جیمز بروس هنل، پسر اول‌شان، در ۱۸۴۳ (۱۲۲۲ شمسی)، و پسر دوم، ویلیام فردریک هنل، در ۱۸۵۰ (۱۲۲۹ شمسی)، هردو در بوشهر به دنیا آمدند…
کمی بعد، در ۱۸۵۲(۱۲۳۱ شمسی)، هنل با درجه‌ی سرهنگی بازنشست شد و با همسر و فرزندانش به انگلستان باز گشت.
پسرانش بعدها به ارتش پیوستند و هردو در ۱۸۷۹(۱۲۵۸ شمسی)، در جنگ با افغانستان کشته شدند: به ترتیب در ۳۶ و ۲۷ سالگی…
مهم‌ترین اقدام هنل در طول سال‌های مسئولیتش در دفتر نمایندگی بریتانیا در بوشهر، تأدیب و سرکوبِ اعرابِ ساکن در سواحل جنوبی خلیج فارس بود…
بریتانیا به بهانه‌ی نزاع‌های گاه و بیگاهِ قبائل مختلف عرب بر سر مسئله‌ی صید مروارید، و همین‌طور به اسم ساماندهی دریانوردی در خلیج فارس، شیوخِ ابوظبی، شارجه، دبی و راس‌الخیمه را وادار به امضای معاهدات، و پذیرش مقرراتی کرد که به طور ضمنی، بریتانیا را به مهم‌ترین بازیگر صحنه‌ی دریانوردی خلیج فارس مبدل می‌کرد و قدرت اول منطقه…
یک بُعدِ اهمیت ماجرای سنگباران میتلند در روز تاسوعای ۱۲۵۵ قمری (۱۲۱۸ شمسی؛ ۱۸۳۹ میلادی) همین بود که پس از سرکوب اغلب طوایفِ ساکن در سواحلِ جنوبی خلیج فارس، انگلستان، با اشغال خارگ و برنامه‌ریزی برای تسخیر بوشهر، سعی داشت آخرین صداهای مخالف را نیز در نطفه خفه کند و به قدرت مطلق آب‌های گرم و شور خلیج فارس تبدیل شود…
هدفی که با حضور غافلگیرکننده‌ی مردم در اسکله‌ی کوتی، موقتاً به فراموشی سپرده شد و هنل مسئولیتِ تحقق این مهم را بر عهده‌ی جانشینانش گذاشت…
پس از او، معاون‌ش، سِر آرنولد باروز کِمبال، به عنوان نماینده‌ی بریتانیا در خلیج فارس معرفی شد؛ کسی که در لشکرکشی هندی-انگلیسی به افغانستان و اشغال غزنی و کابل حاضر بود؛ و پس از وی، ناخدا فلیکس جونز به این سمت رسید و توانست کار ناتمامِ هنل و کمبال را در جنگ ریشهر (در جریان غائله‌ی جنگ دوم هرات) به پایان رساند…
هنل که پس از بازنشستگی به انگلستان باز گشته بود و با همسرش زندگی می‌کرد، در ۱۸۸۰، در آستانه‌ی ۸۰ سالگی درگذشت…
برای مطالعه‌ی بیشتر درباره‌ی ساموئل هنل، اینجا را ببینید…